Logodiatrofis.gr
Με αποψη... (dGrigorakis blog)

Η αλήθεια για το «χυμό ORAC που ενεργοποιεί το μεταβολισμό»!

Πολλές συζητήσεις προκάλεσε “ο χυμός ORAC που ενεργοποιεί το μεταβολισμό”. 

 

Τον χυμό τον παρουσίασα στην εκπομπή της Τατιάνας Στεφανίδου «ΜΙΛΑ» την Παρασκευή 22/03/2013.

Τα συστατικά που αποτελούν τον εν λόγω χυμό είναι: χυμός από 2 πορτοκάλια 1 μήλο, 1 μπανάνα, μέλι, φουντούκια και κανέλα. Όλα τα παραπάνω τρόφιμα διακρίνονται τόσο για τις επιμέρους αντιοξειδωτικές ενώσεις που περιέχουν, όσο και για την υψηλή συνολική αντιοξειδωτική τους ισχύ, διαθέτοντας υψηλότατες μονάδες ORAC (βλ. Θερμιδομετρητής & Αντιοξειδωτική δράση τροφών – Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ 2013).

Είναι ευρέως γνωστό ότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες συμβάλουν στην ευεξία του οργανισμού, στην καθυστέρηση της γήρανσης και στην πρόληψη της εμφάνισης διάφορων εκφυλιστικών ασθενειών. Τα τελευταία χρόνια διάφορες ερευνητικές εργασίες αναδεικνύουν τη σημασία των αντιοξειδωτικών ουσιών εκτός των άλλων, και στη ρύθμιση του σωματικού βάρους.

Οι μηχανισμοί που περιγράφονται στη βιβλιογραφία αναφορικά με τη συγκεκριμένη ιδιότητα περιλαμβάνουν κατά πρώτο λόγο τη βελτίωση της ινσουλινοευαισθησίας (Anderson 2008, Cameron et al 2008), της ικανότητας δηλαδή της ινσουλίνης να διενεργεί αποτελεσματικά το μεταβολισμό των υδατανθράκων και ιδιαίτερα της γλυκόζης.

Επιπρόσθετοι μηχανισμοί που αναφέρονται αφορούν στην παρεμπόδιση της λιπογένεσης και στη ρύθμιση των ένζυμων και των ορμονών που εμπλέκονται στη σύνθεση και το μεταβολισμό των λιπιδίων (Tian 2006), στη μείωση του οξειδωτικού στρες των παχύσαρκων ατόμων (Lin & Lin-Shiau 2006), αλλά και στον περιορισμό της φλεγμονής (Santangelo et al 2007, Terra et al 2008), η οποία εμφανίζεται ιδιαίτερα αυξημένη στους παχύσαρκους, με δεδομένη την αντιφλεγμονώδη δράση που παρουσιάζουν ορισμένες αντιοξειδωτικές ενώσεις (π.χ. ρεσβερατρόλη, ολευρωπαΐνη κ.λπ.).

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το οξειδωτικό στρες συνδέεται θετικά με την ινσουλινοαντίσταση (Meigs et al 2007, Park et al 2009) και εκείνη με τη σειρά της επιταχύνει σημαντικά την αύξηση του σωματικού βάρους. Επομένως ο περιορισμός του οξειδωτικού στρες, ο οποίος προκαλείται αναμφισβήτητα με την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή αντιοξειδωτική δράση λειτουργεί επωφελώς στην αντιμετώπιση του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας.

Μια πρόσφατη μελέτη αναφέρει ότι: Η υιοθέτηση μιας διατροφής Μεσογειακού τύπου (μεσογειακή δίαιτα), η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες, μπορεί να αυξήσει τη συνολική διαιτητική πρόσληψη αντιοξειδωτικών και τη συνολική αντιοξειδωτική ικανότητα του πλάσματος (TAC) σε άτομα με κεντρική παχυσαρκία (Kolomvotsou et al 2013).

Επιπλέον, σε μια διασταυρούμενη τυχαία μελέτη παρέμβασης σε 41.620 άντρες και γυναίκες η κατανάλωση μίας διατροφής με υψηλή συνολική αντιοξειδωτική περιεκτικότητα συσχετίστηκε θετικά με την μείωση της φλεγμονής, όπως επίσης και με την αύξηση των αντιοξειδωτικών συστατικών στην κυκλοφορία (Del Rio et al 2011)

Σε μια άλλη μελέτη, θετική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ της διαιτητικής πρόσληψης αντιοξειδωτικών ουσιών και της συγκέντρωσης της αντιπονεκτίνης (Ορμόνη που εγκρίνεται από το λιπώδη ιστό με κύρια ιδιότητα να ευαισθητοποιεί τον οργανισμό στη δράση της ινσουλίνης και επομένως διαδραματίζει προστατευτικό ρόλο στις μεταβολικές διαταραχές που σχετίζονται με την παχυσαρκία, το Σακχαρώδη Διαβήτη – ΣΔ 2 και την υπερλιπιδαιμία), αλλά και μια αρνητική συσχέτιση με διάφορους δείκτες φλεγμονής (Detopoulou et al 2009). Με βάση το συμπέρασμα αυτό μπορεί να υποτεθεί ότι υπάρχει ένας μηχανισμός όπου τα τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά ασκούν ευεργετικά αποτελέσματα ενάντια στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, μέσω της δράση της αντιπονεκτίνης.

Επίσης, ο ρόλος των αντιοξειδωτικών κατά την μεταγευματική διαδικασία είναι σημαντικός επειδή αυτή χαρακτηρίζεται από κατάσταση υπέρ-οξείδωσης. Η μεταγευματική υπεροξείδωση λαμβάνει χώρα ιδιαίτερα μετά από την κατανάλωση ενός πλούσιου γεύματος σε ζωικό λίπος και υδατάνθρακες, που μπορεί να διαθέτει προ-οξειδωτικά κι επίσης προ-φλεγμονώδη χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, μείωση στην αντιοξειδωτική ικανότητα του πλάσματος έχει παρατηρηθεί μετά από τη λήψη ενός γεύματος που περιλαμβάνει μόνο μακροθρεπτικά συστατικά και καμία πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών (Prior et al 2007).

Επομένως, ο ρόλος των φαινολικών ενώσεων που λαμβάνονται μέσα από τα φρούτα και τα λαχανικά, μέσω της λειτουργίας τους να υποβαθμίζουν τους μεταγευματικούς οξειδωτικούς παράγοντες, είναι σημαντικός. Για τα μούρα, τα σταφύλια και τις φράουλες έχει δειχθεί ότι περιορίζουν σημαντικά το μεταγευματικό οξειδωτικό στρες (Prior et al 2007). Επιπρόσθετα, δεδομένα που προκύπτουν από διάφορες μελέτες (Burton-Freeman 2010) προτείνουν ότι με την κατανάλωση φρούτων που είναι πλούσια σε φαινολικές ενώσεις αυξάνει η αντιοξειδωτική ικανότητα του αίματος. Επιπλέον, όταν αυτά καταναλώνονται μαζί με γεύματα που είναι πλούσια σε λίπη και υδατάνθρακες που παρουσιάζουν προ-οξειδωτικές και προ-φλεγμονώδεις ιδιότητες, μπορούν να αντισταθμίσουν τις αρνητικές τους επιδράσεις.

Συμπερασματικά, θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα τελευταία 3 χρόνια έχουν δημοσιευθεί περισσότερες από 25 ερευνητικές μελέτες που αφορούν στα διαιτητικά αντιοξειδωτικά (πολυφαινόλες) και την in vivo επίδρασή τους στο συνολικό ανθρώπινο αντιοξειδωτικό status ή σε διάφορες ασθένειες.

Είναι προφανές, ότι πλέον υπάρχουν αρκετά υπολογίσιμα βιβλιογραφικά δεδομένα σχετικά με τα θετικά οφέλη των πολυφαινολικών ενώσεων και των φλαβονοειδών των τροφίμων, στη διαχείριση του σωματικού βάρους αλλά και γενικότερα στην προστασία της υγείας. Είναι βέβαιο ότι για την αποτελεσματική ρύθμιση του σωματικού βάρους η διαιτολογική φροντίδα δε μπορεί παρά να βασίζεται σε δύο τουλάχιστον βασικούς άξονες.

  • Ο πρώτος άξονας είναι το χαμηλό ενεργειακό περιεχόμενο της καθημερινής διατροφής.
  • Ο δεύτερος άξονας είναι η σημαντική αντιοξειδωτική περιεκτικότητα της διατροφής σε μονάδες ORAC, βάσει των προσωπικών αναγκών του κάθε ατόμου. Η αντιοξειδωτική διατροφή ORAC αποτελεί πρώτα απ΄ όλα ένα υγιεινό μοντέλο τρόπου ζωής!

Περισσότερες πληροφορίες παρατίθενται στο βιβλίο μου: «Η Νέα Αντιοξειδωτική Δίαιτα ORAC», που κυκλοφορεί από τις ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (Αθήνα 2010).  

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anderson RA (2008). Chromium and polyphenols from cinnamon improve insulin sensitivity. Proc Nutr Soc 67:48–53

Burton-Freeman B (2010). Postprandial metabolic events and fruit-derived phenolics: a review of the science. Br J Nutr S1-14.

Cameron AR, Anton S, Melville L, Houston NP, Dayal S, McDougall GJ, Stewart D, Rena G (2008). Black tea polyphenols mimic insulin/insulin-like growth factor-1 signalling to the longevity factor FOXO1a. Aging Cell 7:69–77

Del Rio D, Agnoli, C, Pellegrini N, Krogh V, Brighenti F, Mazzeo T, Masala G, Bendinelli B, Berrino F, Sieri S, Tumino R, Rollo PC, Gallo
V, Sacerdote C, Mattiello A, Chiodini P, Panico S (2011). Total antioxidant capacity of the diet is associated with lower risk of ischemic stroke in a large Italian cohort. J Nutr 141:118-123.

Detopoulou P, Panagiotakos DB, Chrysohoou C, Fragopoulou E, Nomikos T, Antonopoulou S, Pitsavos C, Stefanadis C (2009). Dietary antioxidant capacity and concentration of adiponectin in apparently healthy adults: the ATTICA study. Eur J Clin Nutr 64:161-168.

Kolomvotsou AI, Rallidis LS, Mountzouris KC, Lekakis J, Koutelidakis A, Efstathiou S, Nana-Anastasiou M, Zampelas A (2013). Adherence to Mediterranean diet and close dietetic supervision increase total dietary antioxidant intake and plasma antioxidant capacity in subjects with abdominal obesity. Eur J Nutr 52(1):37-48.

Lin JK, Lin-Shiau SY (2006). Mechanisms of hypolipidemic and anti-obesity effects of tea and tea polyphenols. Mol Nutr Food Res 50:211–217

Meigs JB, Larson MG, Fox CS, Keaney JF Jr, Vasan RS, Benjamin EJ (2007). Association of oxidative stress, insulin resistance, and diabetes risk phenotypes: the Framingham Offspring Study. Diabetes Care 30(10):2529-2535

Santangelo C, Varì R, Scazzocchio B, Di Benedetto R, Filesi C, Masella R (2007). Polyphenols, intracellular signaling and inflammation. Ann Ist Super Sanità 4:394–405

Terra X, Montagut G, Bustos M, Llopiz N, Ardèvol A, Bladé C, Fernández-Larrea J, Pujadas G, Salvadó J, Arola L, Blay M (2008). Grape-seed procyanidins prevent low-grade inflammation by modulating cytokine expression in rats fed a high-fat diet. J Nutr Biochem 20:210–218

Tian WX (2006). Inhibition of fatty acid synthase by polyphenols. Curr Med Chem 13:967– 977

Park K, Gross M, Lee DH, Holvoet P, Himes JH, Shikany JM, Jacobs DR Jr (2009). Oxidative stress and insulin resistance: the coronary artery risk development in young adults study. Diabetes Care 32(7):1302-1307

Prior RL, Gu L, Wu X, Jacob RA, Sotoudeh G, Kader AA, Cook RA (2007). Plasma antioxidant capacity changes following a meal as a measure of the ability of a food to alter in vivo antioxidant status. J Am Coll Nutr 26:170-181.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ