Ο διαβήτης και η πρόληψη αυτού είναι δύο πολυπαραγοντικά θέματα.
Η Υπερφαγία ορίζεται ως την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής σε ένα γεύμα, όπου συνήθως προτιμώνται ιδιαίτερα επεξεργασμένα και πλούσια σε ζάχαρη και λιπαρά τρόφιμα. Αυτό πυροδοτεί μία βαριά ανταπόκριση στην ινσουλίνη , η οποία συσσωρευτικά ‘κουράζει’ τα β-κύτταρα του παγκρέατος αυξάνοντας τον κίνδυνο της αντίστασης στην ινσουλίνη .
Το άγχος και η υπερθερμιδικές τροφίμων αναγνωρίζονται ως παράγοντες κινδύνου για την παχυσαρκία , το μεταβολικό σύνδρομο ( ΜΣ ) αλλά και τον ΣΔ τύπου 2. Δεδομένης της πολυπλοκότητας αυτών των μεταβολικών διεργασιών και την έλλειψη των ζωικών μοντέλων , υπάρχει μία έλλειψη στην πλήρη κατανόηση των μηχανισμών. Το στρες προδιαθέτει την ανάπτυξη ΣΔ2 σε συνεργεία και με άλλους παράγοντες , καθώς σε στρεσογόνες καταστάσεις παρατηρείται αυξημένη τάση προς μία διατροφή πλούσια σε λιπαρά, η οποία επιδεινώνει την δυσλιπιδαιμία και το Μεταβολικό Σύνδρομο, και προκαλεί μια προ-διαβήτη κατάσταση που θα οδηγήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη της νόσου.
Οι γυναίκες που τρώνε ακατάσχετα μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 , ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος. Σε μια μελέτη όπου συμμετείχαν 4.300 κορίτσια , όσες παρουσίαζαν υπερφαγικά επεισόδια συχνά , είχαν σχεδόν 4 φορές αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 , ανεξάρτητα από τον Δείκτη Μάζας Σώματος. Η διαπίστωση αυτή ενισχύθηκε μετά τον έλεγχο για μητρικό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 .Σε περαιτέρω αναλύσεις , η σχέση μεταξύ υπερφαγίας και διαβήτη ήταν ισχυρότερη στα κορίτσια με βουλιμικά επεισόδια. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα κορίτσια που είχαν συχνά επεισόδια υπερφαγίας βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για την ανάπτυξη διαβήτη , ανεξάρτητα από την κατάσταση του βάρους τους.
Η παχυσαρκία είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 και των καρδιαγγειακών παθήσεων . Η υπερφαγία, λοιπόν ως κύρια αιτία της παχυσαρκίας , οδηγεί έμμεσα και στον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ 2.
Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο από κλινικά χαρακτηριστικά που οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη και στα δύο φύλα. Η σπλαγχνική παχυσαρκία και η ινσουλινοαντίσταση θεωρούνται τα κύρια χαρακτηριστικά στον προσδιορισμό του μεταβολικού συνδρόμου. Σύμφωνα λοιπόν με σχετική εργασία, υπάρχουν αποδείξεις ότι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής οδηγεί σε εκκίνηση της φλεγμονής, η οποία με τη σειρά της προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη ιδιαίτερα σε παχύσαρκα άτομα.
Επίσης, η υπερκατανάλωση τροφής μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία στη σηματοδότηση της ινσουλίνης στον εγκέφαλο, και να οδηγήσει σε παχυσαρκία και διαβήτη. Διαπιστώθηκε από σχετική μελέτη ότι η υπερκατανάλωση τροφής μειώνει την ικανότητα της ινσουλίνης στον εγκέφαλο η οποία είναι υπεύθυνη για την καταστολή της λιπόλυσης, μιας διαδικασία κατά την οποία τα τριγλυκερίδια στο λιπώδη ιστό διασπώνται και τα λιπαρά οξέα απελευθερώνονται. Όταν η λιπόλυση είναι ανεξέλεγκτη, τα επίπεδα λιπαρών οξέων είναι αυξημένα, πράγμα που οδηγεί και τον διαβήτη τύπου 2.
Συμπερασματικά, η ποσότητα και όχι μόνο η ποιότητα της τροφής είναι σημαντικό χαρακτηριστικό στην υιοθέτηση σωστών διατροφικών συνηθειών ώστε να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης χρόνιων μεταβολικών νοσημάτων.
Αναστασία Κόκκαλη
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος B.Sc (Hons), S.R.D.
Μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων
Μέλος British Dietetic Association
Υπεύθυνη Β. Ελλάδος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
anastasiakokkali@hotmail.com
